Duy Khánh

1.Tiểu sử nghề nghiệp

Thời thơ ấu và những năm đầu đời: Duy Khánh sinh ngày 1 tháng 6 năm 1936 tại làng An Cư, xã Triệu Phước, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ông lớn lên trong một gia đình vọng tộc gốc thuộc dòng dõi Quận công Nguyễn Văn Tường, Phụ chánh đại thần triều Nguyễn. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu âm nhạc và đam mê ca hát.
Bước ngoặt sự nghiệp: Năm 1952, ông đoạt giải nhất cuộc thi tuyển lựa ca sĩ của đài phát thanh Pháp Á tại Huế với bài hát "Trăng thanh bình". Sau đó, ông chuyển vào Sài Gòn để theo đuổi nghề ca hát. Tại đây, ông bắt đầu ghi âm đĩa nhựa và đi diễn khắp nơi với nghệ danh Hoàng Thanh.
Sự nghiệp tại Sài Gòn: Vào Sài Gòn, ông trở thành một trong ba giọng nam được yêu thích nhất, cùng với Duy Trác và Anh Ngọc. Thời kỳ này, tên tuổi của ông gắn liền với những bài có âm hưởng dân ca và "dân ca mới" của Phạm Duy như "Vợ chồng quê", "Ngày trở về", "Nhớ người thương binh", "Tình nghèo", "Quê nghèo", "Về miền Trung". Sau đó, ông đổi nghệ danh thành Duy Khánh, với chữ "Duy" từ Phạm Duy và "Khánh" là tên một người bạn thân.
Sáng tác nhạc: Ông bắt đầu viết nhạc từ năm 1959, với những ca khúc nói về tình yêu quê hương, mang hơi dân ca xứ Huế và được đón nhận nồng nhiệt, như "Ai ra xứ Huế" và "Thương về miền Trung".
Hoạt động sau năm 1975: Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông ở lại Việt Nam và bị cấm hát trong một thời gian dài. Sau đó, ông thành lập đoàn nhạc Quê Hương, quy tụ nhiều nhạc sĩ và ca sĩ nổi tiếng. Năm 1988, ông sang Hoa Kỳ, hát độc quyền cho Trung tâm Làng Văn và thành lập trung tâm Trường Sơn để tiếp tục ca hát và dạy nhạc cho đến khi qua đời.

2.Thành tựu:

Giải thưởng và công nhận: Năm 1952, Duy Khánh đoạt giải nhất cuộc thi tuyển lựa ca sĩ của đài phát thanh Pháp Á tại Huế. Đây là bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của ông, đưa ông từ một ca sĩ trẻ vô danh trở thành một tên tuổi lớn trong làng nhạc Việt Nam.
Sự nghiệp ca hát: Với giọng hát ấm áp, trầm lắng, Duy Khánh đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trong lòng khán giả qua những ca khúc mang âm hưởng dân ca và "dân ca mới". Ông được xem là một trong "Tứ trụ nhạc vàng" cùng với Nhật Trường, Hùng Cường, Chế Linh.
Sáng tác âm nhạc: Duy Khánh không chỉ nổi tiếng với vai trò ca sĩ mà còn là một nhạc sĩ tài năng. Ông đã sáng tác hơn 30 ca khúc đặc sắc, nhiều bài hát của ông trở thành những giai điệu kinh điển trong làng nhạc Việt Nam. Những ca khúc như "Ai ra xứ Huế", "Thương về miền Trung" vẫn còn sống mãi trong lòng người yêu nhạc.
Đóng góp cho âm nhạc Việt Nam: Từ đầu thập niên 1960 cho đến năm 1975, Duy Khánh còn lập nhóm chủ trương xuất bản tờ nhạc mang tên "1001 Bài Ca Hay", quy tụ được nhiều tác phẩm của các nhạc sĩ nổi tiếng thời điểm đó như Trần Thiện Thanh, Nhật Ngân, Hoài Linh, Lam Phương, Trúc Phương. Tờ nhạc do nhóm xuất bản được giới mộ nhạc đánh giá cao vì in ronéo bản đẹp và minh họa công phu do chính Duy Khánh chỉ đạo thực hiện.
Sự nghiệp tại hải ngoại: Sau khi sang Hoa Kỳ vào năm 1988, ông hát độc quyền cho Trung tâm Làng Văn và xuất hiện trên một số cuốn video của trung tâm Asia. Sau đó, ông thành lập trung tâm Trường Sơn tiếp tục ca hát và dạy nhạc cho đến khi qua đời.
3.Di sản âm nhạc

Giọng ca đặc biệt: Giọng ca của Duy Khánh được nhạc sĩ Phạm Duy nhận xét: "Trong giọng ca Duy Khánh, nghe âm hưởng tiếng trống cổ thành, tiếng thông reo trên đồi Vọng Cảnh". Giọng hát của ông không chỉ mang đậm chất trữ tình, mộc mạc mà còn chứa đựng sự sâu lắng, tình cảm, dễ dàng chạm đến trái tim người nghe.
Sáng tác âm nhạc: Những sáng tác của Duy Khánh thường mang đậm tính dân tộc, với âm hưởng dân ca xứ Huế. Những ca khúc như "Ai ra xứ Huế", "Thương về miền Trung" không chỉ là những bài hát mà còn là những tác phẩm nghệ thuật, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc.
Ảnh hưởng và di sản: Duy Khánh không chỉ là một ca sĩ, nhạc sĩ mà còn là một người thầy, người truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ ca sĩ sau này. Ông đã góp phần quan trọng vào việc gìn giữ và phát triển âm nhạc dân tộc, đưa âm nhạc Việt Nam ra thế giới.
Tình cảm của người hâm mộ: Sự ra đi của Duy Khánh vào ngày 12 tháng 2 năm 2003 tại bệnh viện Fountain Valley, Quận Cam, California, đã để lại niềm tiếc thương vô hạn trong lòng người hâm mộ. Tuy nhiên, những đóng góp của ông cho âm nhạc Việt Nam sẽ mãi mãi được ghi nhớ và tôn vinh.