Vào cuối tháng 11 năm 1993, tôi và nhạc sĩ Phú Quang có một cuộc hẹn đáng nhớ tại Hà Nội. Quang ra thủ đô trước tôi một ngày, còn tôi vì bận việc nên đến sau. Khi đó, trời Hà Nội se lạnh với những cơn gió heo may, bầu trời xanh trong với ánh nắng hanh hao đặc trưng của mùa đông miền Bắc. Giữa không gian ấy, chúng tôi cùng nhau trải qua những khoảnh khắc tưởng chừng bình thường nhưng đầy ý nghĩa, trở thành nguồn cảm hứng cho bài thơ và bài hát nổi tiếng "Chiều Phủ Tây Hồ."
Cuộc Gặp Gỡ Định Mệnh
Ngay khi tôi đến Hà Nội, tôi mượn được chiếc xe máy cũ và chở Phú Quang đi khám phá phố cổ. Hai người bạn thân tha thẩn qua những con đường nhỏ, ghé vào quán phở quen thuộc, nhâm nhi cà phê và hồi tưởng về những năm tháng xa cách. Dường như chính những trải nghiệm giản dị ấy đã khơi gợi cảm xúc và đánh thức lòng yêu quê hương, hoài niệm về Hà Nội trong lòng cả hai chúng tôi.
Phủ Tây Hồ- Hà Nội
Chiều hôm sau, chúng tôi quyết định đi Phủ Tây Hồ, một địa danh nổi tiếng với vẻ đẹp hoang sơ và linh thiêng. Lúc bấy giờ, Phủ Tây Hồ là điểm đến của nhiều người trẻ, đặc biệt là những trai thanh gái lịch đi cầu duyên. Con đường vào Phủ thời đó chưa phát triển như bây giờ, vẫn giữ nguyên nét mộc mạc, cổ kính của thiên nhiên. Tiết trời lạnh giá kết hợp với hình ảnh các cô gái mặc áo dài đỏ, vàng đi lễ khiến tôi bất giác liên tưởng đến hình ảnh Thánh Mẫu và trạng nguyên Phùng Khắc Khoan chèo thuyền mời rượu Mẫu.
Cảm Hứng Và Sự Ra Đời Của Bài Thơ "Chiều Phủ Tây Hồ"
Giữa cảnh sắc linh thiêng và huyền ảo của Phủ Tây Hồ chiều hôm ấy, tôi bỗng nhiên cảm nhận được sự rung động sâu sắc trong lòng. Hình ảnh các cô gái đẹp cùng khung cảnh trang nghiêm của Phủ đã khơi dậy trong tôi những cảm xúc mãnh liệt, và ngay lập tức, tôi bắt đầu nghĩ ra từng câu thơ. Trong đầu tôi, những vần thơ về Phủ Tây Hồ hiện lên liên tục, dường như được viết ra từ một nguồn cảm hứng bất tận.
Sau khi hoàn thành ý tưởng chính cho bài thơ, tôi lên máy bay trở về Sài Gòn, nơi tôi hoàn thiện toàn bộ tác phẩm. Khi về đến nhà, tôi chép tay bài thơ và đưa cho Phú Quang. Ngay khi đọc xong, Quang vui mừng như nhập đồng. Anh ấy nói với tôi rằng lúc đó cảm xúc đến với anh mạnh mẽ đến mức không thể chờ đợi, phải về nhà và bắt tay vào việc phổ nhạc ngay lập tức. Quang tâm sự: "Lúc ấy người như nhẹ hẫng, lao về phổ ngay, đầy cảm xúc."
Như một phép màu, chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, bài thơ đã biến thành một bản nhạc hoàn chỉnh, và Quang đã chia sẻ rằng chính những cảm xúc chân thật đã giúp anh phổ nhạc một cách dễ dàng và tự nhiên. Điều này khiến tôi nhớ đến câu nói của các cụ xưa: "Bài thơ có hay, trời cho mới được. Trời không cho thì chịu."
Quá Trình Thu Âm Và Sự Thành Công Của Bài Hát
Chỉ sau một ngày Phú Quang phổ nhạc, anh đã rủ tôi đến phòng thu âm tại quận 3, Sài Gòn. Phòng thu nằm trên lầu 1 của một căn nhà trên đường Trần Quốc Thảo, cạnh công ty sữa bây giờ. Đến nơi, ca sĩ Lê Dung cũng có mặt. Sau khi thu âm xong, chúng tôi ngồi nghe lại bản thu và tất cả đều có chung một cảm giác lạ lẫm. Đặc biệt, Phú Quang đã không kìm được nước mắt, điều mà tôi đã từng chứng kiến nhiều lần trước đó, mỗi khi anh hoàn thành một bài hát từ thơ của tôi.
Bài hát "Chiều Phủ Tây Hồ" đã mang đến một cảm xúc mới mẻ và khác biệt. Nó không chỉ là một bản tình ca mà còn mang đậm màu sắc tâm linh, hòa quyện giữa tình yêu và những giá trị tinh thần của vùng đất linh thiêng này. Tết năm đó, tạp chí Kiến Thức Ngày Nay đã đăng tải bài thơ gốc, và không lâu sau, cả bài thơ lẫn bài hát đều được nhiều người yêu thích. Có người nhận xét rằng cả thơ và nhạc đều có sức sống mãnh liệt, có thể tồn tại mãi với thời gian. Thậm chí, có người còn gọi chúng là những tác phẩm bất hủ. Tuy nhiên, tôi chỉ im lặng lắng nghe những nhận xét đó, bởi với tôi, thành công của một tác phẩm đôi khi không nằm ở sự ca ngợi mà ở cảm xúc chân thật mà nó mang lại cho người sáng tác và người thưởng thức.
Nhạc sĩ Phú Quang và người bạn tri âm Nhà Thơ Thái Thăng Long
"Chiều Phủ Tây Hồ" - Một Tác Phẩm Mang Màu Sắc Huyền Ảo
Bài thơ "Chiều Phủ Tây Hồ" không chỉ là một tác phẩm đơn thuần nói về cảnh sắc và con người Hà Nội. Nó chứa đựng trong đó những hình ảnh mang tính biểu tượng cao, từ Thánh Mẫu đến trạng nguyên Phùng Khắc Khoan, từ những cô gái áo dài đi lễ đến tiết trời lạnh giá của một chiều cuối năm. Tất cả đã tạo nên một bức tranh vừa huyền ảo vừa gần gũi, nơi mà tình yêu và tâm linh giao hòa, làm nên một tác phẩm nghệ thuật đặc biệt.
Phú Quang đã biến bài thơ thành một bản nhạc đầy cảm xúc, truyền tải được cả những nét đẹp tinh tế của bài thơ lẫn những rung động từ sâu thẳm trong tâm hồn của người nghe. Bài hát không chỉ là sự cộng hưởng giữa thơ và nhạc mà còn là sự kết nối giữa hai tâm hồn nghệ sĩ, cùng nhau tạo nên một tác phẩm bất hủ.
Sau này, tập thơ "Chiều Phủ Tây Hồ" gồm 99 bài thơ tình được xuất bản, nhưng bản gốc của bài thơ cùng tên vẫn được lưu giữ như một kỷ vật quý giá. Cả bài thơ và bài hát "Chiều Phủ Tây Hồ" đã trở thành những tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của tôi và Phú Quang, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình sáng tạo nghệ thuật của cả hai chúng tôi.
Bản thu âm của NSND Lê Quang với Chiều Phủ Tây Hồ
Câu chuyện về "Chiều Phủ Tây Hồ" không chỉ là câu chuyện về sự ra đời của một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là câu chuyện về tình bạn, tình yêu quê hương và những giá trị tâm linh sâu sắc. Qua tác phẩm này, tôi và Phú Quang đã có cơ hội ghi lại những cảm xúc chân thành và những kỷ niệm khó quên của một chiều Hà Nội yên bình. "Chiều Phủ Tây Hồ" sẽ mãi mãi là một biểu tượng cho tình yêu, sự hòa quyện giữa thơ và nhạc, và những cảm xúc vượt thời gian.
Chia sẻ của nhà thơ Thái Thăng Long- Thegioitinhca.com biên tập lại