Trần Cao Vân

A. Tiểu sử nghề nghiệp

Trần Cao Vân sinh ra và lớn lên tại vùng đất Vĩnh Linh, nơi mang đậm chất văn hóa và truyền thống âm nhạc dân gian miền Trung. Sự tiếp xúc với dân ca từ nhỏ đã hình thành trong ông niềm đam mê bất tận với âm nhạc dân tộc. Năm 1981, sau khi tốt nghiệp Trường âm nhạc Huế, ông bắt đầu sự nghiệp âm nhạc bằng vai trò Đội trưởng Đội thông tin văn nghệ Phòng Văn hóa thông tin huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Đây là bước ngoặt đầu tiên giúp ông tiếp cận sâu hơn với các thể loại âm nhạc dân gian, đặc biệt là dân ca miền Trung và dân ca Cơ Tu.

Năm 1986, Trần Cao Vân nhập ngũ và công tác tại Đoàn ca múa Quân khu V. Thời gian này, ông không chỉ học hỏi từ các đồng nghiệp mà còn tích lũy nhiều kinh nghiệm về âm nhạc truyền thống của các dân tộc thiểu số trong quân đội. Sau khi xuất ngũ, ông tiếp tục học đại học chuyên ngành lý luận âm nhạc để nâng cao kiến thức chuyên sâu, chuẩn bị cho việc giảng dạy âm nhạc sau này.

Năm 1999, sau nhiều năm công tác và nghiên cứu, Trần Cao Vân trở thành giảng viên tại Trường cao đẳng Sư phạm Quảng Nam (nay là Đại học Quảng Nam). Trong suốt thời gian giảng dạy, ông luôn kết hợp kiến thức âm nhạc dân gian vào giảng dạy và sáng tác, giúp truyền đạt những giá trị âm nhạc quý báu cho thế hệ học trò.

B. Thành tựu

Nhạc sĩ Trần Cao Vân không chỉ thành công trong việc lưu giữ và bảo tồn âm nhạc dân tộc, mà còn có nhiều sáng tạo trong việc kết hợp chất liệu dân ca với âm nhạc hiện đại, tạo nên phong cách sáng tác độc đáo, vừa lạ vừa quen. Trong sự nghiệp của mình, ông đã sáng tác hơn 200 ca khúc, trong đó nhiều bài đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.

Một số ca khúc nổi bật của ông bao gồm: Mơ quê, đạt giải xuất sắc tại liên hoan Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 2011; Người đàn ông Cơ Tu, đạt giải xuất sắc năm 2012; Trà My gọi, đạt giải A trong cuộc thi sáng tác về Quảng Nam năm 2002; Chiếc vòng K-Lim, đạt giải C trong cuộc thi sáng tác ca khúc về dân tộc thiểu số miền núi năm 2013. Ngoài ra, ca khúc Con ve gọi hè của ông cũng được trao giải C trong cuộc thi sáng tác về tuổi trẻ và nhà trường do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức năm 2013', Tôi Yêu S. Tiêng Của Tôi, giải nhì cuộc thi sáng tác ca khúc Miền Đông Nam Bộ 2023

Không chỉ sáng tác ca khúc, Trần Cao Vân còn là một nhà nghiên cứu âm nhạc dân tộc. Ông đã viết hơn 30 bài lý luận, quảng bá và giới thiệu về âm nhạc dân tộc, được đăng tải trên các tạp chí khoa học và báo chí uy tín như Tạp chí Khoa học và sáng tạo, Báo Giáo dục và thời đại, và Tạp chí Đất Quảng. Những bài viết này không chỉ giúp nâng cao nhận thức về âm nhạc dân gian mà còn góp phần quan trọng vào việc bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống.

Một trong những đóng góp lớn nhất của nhạc sĩ Trần Cao Vân là việc lưu giữ và bảo tồn âm nhạc dân gian Cơ Tu và S’tiêng. Ông đã đi thực tế qua nhiều tỉnh miền Trung để sưu tầm và nghiên cứu các bài hát dân ca, đặc biệt là dân ca Cơ Tu, hiện ông đang lưu giữ hơn 30 bài. Những tư liệu quý giá này không chỉ có ý nghĩa về mặt âm nhạc mà còn giúp giữ gìn bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số.

Với những cống hiến không ngừng nghỉ cho nền âm nhạc dân tộc, Trần Cao Vân đã được trao tặng nhiều giải thưởng và kỷ niệm chương cao quý như Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp văn hóa nghệ thuật, Kỷ niệm chương của Hội Cựu chiến binh Việt Nam, và Kỷ niệm chương Vì thế hệ trẻ.

C. Hiện tại và dự tính tương lai

Hiện nay, nhạc sĩ Trần Cao Vân đang tiếp tục công việc sáng tác và nghiên cứu tại tỉnh Bình Phước, nơi ông đã gia nhập Chi hội Âm nhạc Bình Phước sau khi nghỉ hưu. Ông tham gia tích cực vào các hoạt động văn hóa nghệ thuật của Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bình Phước, từ sáng tác đến nghiên cứu dân ca địa phương, đặc biệt là dân ca S’tiêng.

Đối với nhạc sĩ Trần Cao Vân, âm nhạc dân tộc không chỉ là đam mê mà còn là sứ mệnh. Ông đã chia sẻ rằng trong thời gian tới, ông sẽ tập trung nghiên cứu sâu hơn về dân ca S’tiêng, với hy vọng có thể sáng tác thêm nhiều ca khúc mới từ nguồn cảm hứng này. Nếu có điều kiện, ông dự định sẽ viết sách hoặc báo giới thiệu về dân ca S’tiêng, nhằm lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc này đến công chúng.

Bên cạnh đó, nhạc sĩ Trần Cao Vân vẫn tiếp tục viết báo và bài nghiên cứu về âm nhạc dân tộc, với mong muốn chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của mình với những người yêu âm nhạc. Những ấp ủ ấy là minh chứng rõ ràng cho tình yêu và tâm huyết của ông với âm nhạc dân tộc, dù ở Quảng Nam hay Bình Phước, ông vẫn luôn hướng về cội nguồn văn hóa dân tộc, nơi đã mang đến cho ông bao nhiêu cảm hứng sáng tác.

Nhạc sĩ Trần Cao Vân không chỉ là một người sáng tác, mà còn là một nhà nghiên cứu âm nhạc, một người thầy và là người bảo tồn những giá trị văn hóa âm nhạc truyền thống của dân tộc. Những cống hiến của ông đã và đang góp phần quan trọng vào việc duy trì và phát triển âm nhạc dân tộc Việt Nam trong thời đại mới.

Theo thegioitinhca.com